Grensoverschrijdend gedrag blijft onderwerp van gesprek

De afgelopen maanden was er veel aandacht voor onderzoeken en strafprocessen rond grensoverschrijdend gedrag in de media. Zo kondigde de NTR naar aanleiding van het Rapport Van Rijn een extern onderzoek aan naar de werkcultuur, en kregen zowel de strafeis van drie jaar in de rechtszaak van het OM als de sepots rond The Voice of Holland veel aandacht.

Deze publieke aandacht is belangrijk voor het bespreekbaar maken van grensoverschrijdend gedrag. Tegelijk merken we dat de uitkomsten of negatieve reacties sommige mensen ontmoedigen om aangifte of melding te doen.

Verschillende oplossingen en ondersteuning
Naast de formele routes voor herstel of oplossingen, zoals aangifte of juridische stappen, zijn er ook informele mogelijkheden:

• Bemiddeling
• (Herstel)mediation
• Nazorg

Wie twijfelt over de mogelijkheden kan altijd terecht bij een vertrouwenspersoon van de eigen organisatie of bij de vertrouwenspersonen van Mores. Zij informeren je over de opties, bespreken de voor- en nadelen en zorgen dat jij de regie houdt over de vervolgstappen.

Initiatieven in de sector

Binnen de sector zijn er steeds meer initiatieven om sociale en psychologische veiligheid te vergroten. Hieronder lichten we enkele ontwikkelingen uit:

• Commissie Nazorg NPO: In mei is de commissie nazorg van de NPO gestart. Bureau Nazorg biedt ondersteuning en fungeert als vraagbaak, in lijn met de aanbevelingen van de Commissie Van Rijn.
• Conferentie ‘Samen Onderweg’ – Vereniging voor Nederlandse Orkesten: De Vereniging voor Nederlandse Orkesten organiseerde in mei onder de titel ‘Samen Onderweg’ een conferentie over sociale veiligheid, waarbij onder andere gesproken werd over de specifieke hiërarchische samenwerking binnen orkesten en de noodzaak van een gedeeld begrip van het onderwerp. Mores gaf hierbij voorlichting over de steun- en adviesfunctie van de organisatie en de rol van de vertrouwenspersoon. Nog voor de zomer start de VvNO met een onderzoek naar de beleving van sociale (on)veiligheid bij de orkesten.
• Kennisdag Danssector – Alliantie Dansveilig: Op 2 juli organiseerde de Alliantie Dansveilig een eerste kennis dag voor de danssector. Na een aangrijpende muzikale lezing van Mandy Sleijpen, gaf Mores een korte presentatie en gingen de deelnemers uiteen in verschillende workshops. De alliantie deelde een eerste impressie op LinkedIn.
• Taskforce GO! – Nieuwe strategie en campagne: Taskforce GO! is de afgelopen maanden volop bezig geweest met het opstellen van een strategie voor de komende jaren. Onderdeel daarvan is een doorstart van de campagne: Ik zet de toon. De presentatie volgt na de zomer.
• Regiegroep Sociale Veiligheid Hoger Onderwijs: Afgelopen maand is de Regiegroep sociale veiligheid in het Hoger Onderwijs en Wetenschap van start gegaan. Deze gaat initiatieven stimuleren en faciliteren om het hoger onderwijs, waaronder uiteraard ook het hbo kunstvakonderwijs, sociaal veiliger te maken. Febe Deug, voorzitter van het bestuur van Mores, is door voormalig Minister Dijkgraaf aangesteld als voorzitter van de Regiegroep.

Het zal jullie niet ontgaan zijn: op 1 juli is de Wet seksuele misdrijven in werking getreden. We hebben daarover verschillende vragen gekregen.

Op LinkedIn beschrijft advocaat Loes Wevers wat deze wet mogelijk betekent voor werkgevers:

‘Met deze wet zou ook voor werkgevers het strafrecht in beeld kunnen komen. Uitgangspunt van deze wet is namelijk dat de functionele afhankelijkheidsrelatie in beginsel meebrengt dat bij de ondergeschikte de wil ontbreekt om seksuele handelingen met diens bovengeschikte te verrichten. Vinden seksuele handelingen in deze context plaats dan moet de bovengeschikte aantonen dat dit met consensus is gebeurd.’

In dit artikel geeft Jens Advocaten een aantal tips voor werkgevers om de nieuwe wet onderdeel te maken van je beleid. We adviseren om gedragsregels op te stellen rondom het aangaan van seksuele relaties op de werkvloer. Zowel in functionele afhankelijkheidsrelaties als bij andersoortige verbanden tussen werknemers, want ook dan kan er sprake zijn van machtsverschillen.

Neem bij vragen contact met ons op via advies@mores.online.

Mores heeft een vacature voor bureaumedewerker. Reageren kan deze week nog. We zoeken iemand met de communicatie­ skills om Mores online op de kaart te zetten en het organisatie talent om overzicht en structuur te borgen op het kantoor.

Kantoor? Jazeker! Per 1 juni 2024 houdt Mores kantoor op de Mr. Treublaan 7 in Amsterdam. Let op: dit is bij het uitgaan van de nieuwsbrief nog niet het postadres.

Als kwartiermaker heeft Marcella van der Wilt Mores van november 2022 tot april 2024 begeleid bij de professionalisering van de organisatie. Vanuit die rol heeft ze veel organisaties uit de sector gesprokenen op weg geholpen. Bestuur en directie hebben begin juli afscheid van haargenomen en danken haar voor haar inzet.

♦ Scholing voor toezichthouders

Het afgelopen jaar was de rol van toezichthouders bij signalen van grensoverschrijdend gedrag regelmatig onderwerp van gesprek. Het goed vervullen van deze rol vraagt om gerichte scholing. Hieronder benoemen we twee mogelijkheden voor toezichthouders in de culturele en creatieve sector om zich verder te professionaliseren.

Via het werktuig PPO van Platform ACCT kunnen organisaties binnen de culturele en creatieve sector een aanvraag indienen voor een financiële bijdrage voor de scholing van leden van de Raad van Toezicht of voor bestuursleden. Deze regeling, genaamd Goed Toezicht, geldt specifiek voor organisaties die werken met een bestuur-directiemodel. Meer informatie is hier te vinden.

Cultuur+Ondernemen organiseert in maart en april 2025 een praktische online workshop gericht op toezichthouders en bestuursleden binnen de culturele sector. Tijdens deze workshop staat de vraag centraal: hoe je als toezichthouder of bestuurslid bijdragen aan een veilige werkomgeving? Het doel is om inzicht en handvatten te bieden voor het herkennen en aanpakken van grensoverschrijdend gedrag binnen organisaties. Aanmelden kan via Cultuur+Ondernemen.‍

♦ Psychologische hulp voor dansers

Alliantie Dans Veilig werkt samen met ARQ IVP om dansers toegang te bieden tot gespecialiseerde psychologische hulp bij het verwerken van stressvolle situaties, grensoverschrijdend gedrag en bedreigingen of ernstige incidenten binnen de dansomgeving. ARQ IVP is een organisatie die gespecialiseerd is in het behandelen van mensen die te maken hebben gehad met ingrijpende gebeurtenissen.  Dankzij hun landelijke netwerk, bestaande uit 45 therapeuten die bekend zijn met de specifieke context van de danssector, kunnen dansers in hun eigen regio sneller dan in de reguliere zorg passende ondersteuning krijgen. De korte wachttijden en expertise van ARQ IVP zorgen ervoor dat moeilijke ervaringen binnen de danswereld op een effectieve manier kunnen worden aangepakt. Hier kan je meer informatie vinden.

♦ Mores in het Kunstenplan 2025-2028

Mores is opgenomen in het Kunstenplan 2025-2028 van de Gemeente Amsterdam. Een belangrijke kans om te laten zien wat Mores kan betekenen voor instellingen binnen de culturele, creatieve en mediasector in Nederland.

‘We bevinden ons met de cultuursector in een steile leercurve als het gaat om sociale veiligheid. Er is een duidelijke behoefte aan kennisuitwisseling en praktische tools, met focus op zowel preventie als nazorg. We maken voortgang als veld, maar dit is alleen mogelijk als organisaties, overheden, leidinggevenden, toezichthouders, vertrouwenspersonen en medewerkers zich blijven inzetten voor een veilige werkvloer. Luister naar elkaar, voer het gesprek bij signalen en haal de gedragscode weer uit het stof. Bij Mores staan we klaar om organisaties te ondersteunen met advies, tools en begeleiding,’  aldus Philip Montnor, directeur van Mores.

‍